Voor de Famme rubriek EHBO – Eerste Hulp bij Buitengewone Ontmoetingen – ga ik elke week op zoek naar mensen met een buitengewoon verhaal. Personen die anders ondernemen, anders leven of die bereid zijn om hun buitengewoon levensverhaal met jullie te delen. Kortom, mensen die #buitengewoonanders zijn. Deze week praten we  met Petra Heremans, palliatief verpleegkundig consulente die terminale patiënten en hun families begeleidt.

Petra is mama van Amelie* en Pieter. Na een eerste moeilijke zwangerschap werd Amelie dood geboren. Enkele weken later werd Petra opnieuw zwanger en volgde emotioneel zware maanden. Na het heengaan van haar zus besefte ze dat ze iets wilde doen met haar persoonlijke ervaringen. Zo werd ze palliatief verpleegkundig consulente, want ze weet als geen ander dat er een verschil is tussen zich schuldig voelen en schuldig zijn.

Hoe moeilijk is het om op frequente basis met verhalen over sterfte geconfronteerd te worden?
“Het zal je misschien verwonderen, maar het thema ‘levenseinde’ valt me zelden moeilijk. Zodra ik zelf begreep dat we allemaal sterfelijk zijn, werd ik me pas echt bewust van wat kwetsbaarheid is en hoe kostbaar ieder moment is. De meeste mensen leven met een subjectief veiligheidsgevoel, terwijl mensen die een plots overlijden hebben meegemaakt beseffen dat ‘tot vanavond’ niet vanzelfsprekend is. Uit dit besef haalde ik mijn levensmissie: niets doet mij meer leven dan een streepje licht creëeren bij patiënten en families die in het donker zitten, hen goed voorbereiden en ondersteunen bij wat komen gaat, het moeilijke bespreekbaar maken, informatie geven over wilsverklaringen, euthanasie en palliatieve zorg, … Kortweg: streven naar een waardig levenseinde met inspirerende en troostende momenten. Palliatieve zorg betekent voor mij leven toevoegen aan de dagen.”

Verlang je soms naar een job die minder confronterend is?
“Nee, praten en nadenken over het levenseinde is uiteraard niet altijd even makkelijk maar het verleent gesprekken een bijzondere intensiteit. Dat krijg je nu eenmaal wanneer tijd eindig en dus schaars en kostbaar wordt. In gesprekken met patiënten, families, artsen en andere hulpverleners is het belangrijk om de juiste dingen te horen, te onthouden en ook de gevoelens te herkennen die niet uitgesproken worden. Ik vind het een voorrecht om anderen te mogen helpen bij het schrijven van het laatste hoofdstuk van zijn of haar leven. In mijn vrije tijd ben ik bestuurslid bij OVOK – ouders van overleden kinderen – en ga ik de confrontatie met rouw niet uit de weg. Ik probeer ouders te helpen hun hoofd boven water te houden wanneer ze voor de opdracht staan een nieuw leven op te bouwen. Hun geloof in de wereld, in de natuurlijke orde der dingen is aan diggelen geslagen. Met de dood eindigt een leven maar nooit de relatie: je blijft ouder van je kind, een heel leven lang. ”

Wat is de mooiste herinnering die je hebt aan je job?
“Verschillende ervaringen zijn op mijn netvlies gebrand en hebben mijn leven beïnvloed. Ik denk allereerst aan mijn eerste ondersteuning bij een euthanasie-uitvoering waarbij er champagne gedronken werd rond het bed en de familie samen mooie herinneringen ophaalde. Dat heeft een diepe indruk op me nagelaten. Of een familie bij wie de (groot)moeder stervende was. Ze had hen allemaal mee opgevoed. Het ganse weekend hebben alle (klein)kinderen in de woonkamer gewaakt rond haar bed, ’s nachts was de woonkamer gevuld met matrassen, een verbondenheid die bij mij stilte vol bewondering teweeg bracht. Mijn mooiste herinnering is misschien toch wel wanneer stervenden onbewust de aanwezigheid van mijn dochtertje benoemen. Het is me tot nu toe tweemaal overkomen en ik werd op dat moment vervuld met verwondering. Ik denk dat ik op die momenten een glimp van de eeuwigheid heb mogen ervaren.”

Hoe help jij kinderen met verlies omgaan?
“Als een kind iemand verliest waar hij of zij van houdt (mama of papa, oma of opa, broer of zus, vriendje, huisdier, …) dan staat de wereld van dat kind op zijn kop. Niets is nog zoals voordien. Ik bezoek regelmatig lagere scholen waar ik via verhalen van hoop en troost gevoelens van verdriet, angst, boosheid, blijheid, … bespreekbaar wil maken. Nadien tekenen en knutselen we samen en vertellen we over wie een bijzonder plekje heeft in ons hart. Jonge mensen mogen inspireren is een uitdaging die ik steeds met beide handen aanneem. Als ik langs ga in een hogeschool vertel ik de jongeren over mijn werk, mijn visie op het leven en de dood, en mijn vrijwilligerswerk bij OVOK. Jonge mensen mogen inspireren is een uitdaging die ik steeds met beide handen aanneem. De reacties nadien zijn meestal positief, ondanks het moeilijke thema, omdat ik altijd vanuit vanuit verschillende invalshoeken probeer te vertellen.”

Benieuwd naar de tips van Petra om je eigen kind te helpen omgaan met verlies? Die lees je op Famme.be.

Petra maakte nog even tijd voor enkele buitengewone dilemma’s:

Een ochtendhumeur of slapeloze nachten?
“Slapeloze nachten – wellicht door mijn perfectionisme. Dat is soms een zegen maar er is dus ook een keerzijde aan.”

Liever één hartsvriendin of eerder een groep vriendinnen waarmee je verschillende dingen onderneemt?
“Ik vind het fijn om omringd te zijn door vriendinnen, om te praten over alles en niets. Mijn voorkeur gaat uit naar hartsvriendinnen, investeren in diepe en betekenisvolle vriendschappen met vriendinnen die stilstaan bij het leven met heel hun hebben en houden. Daardoor worden deze vriendinnen familie.”

Kies je voor: gewild zijn of nodig zijn?
“Zonder twijfel ‘gewild zijn’. Daaruit volgt dan automatisch op sommige ogenblikken ‘nodig zijn’.”

Volgende week praten we met Joke van Studijoke, een webshop met originele cadeaus bij geboortes.